Dikkati,beynimizin belirli bir süre sadece bir düşünceye odaklanması,dışarıdan gelen uyaranları durdurarak tek bir uyarana yoğunlaşma yeteneği olarak tanımlayabiliriz.Şu an bu yazıyı okuyorsunuz,aynı zamanda müzik dinleyen eşinizin müziğinin sesini,dışardan ağlayan bir çocuğun sesini de duyabiliyorsunuz.Siz farkında olmasanız bile beyniniz aynı anda onlarca uyaran alıyor,ama bunların içinden yalnızca birini seçiyor ve ona yoğunlaşıyor.İşte biz Beynimizin bu yeteneğine dikkat diyoruz.
Hepimizin dikkat yeteneği şöyle ya da böyle vardır.Eğer olmasaydı:Bize söylenen hiç bir şeyi anlayamaz,öğrenmek istediğimiz hiç bir şeyi öğrenemezdik.Araba kullanmayı bilen biri bunu nasıl yaptığının farkına bile varmadan robotlaşmış gibi yapabilir.Ancak direksiyona ilk geçtiğinde bunu nasıl yapacağını bilmiyordu.Bunu öğrenmek için öncelikle dikkatini araba kullanma üzerine yoğunlaştırması gerekti.Araba kullanmayı iyi bilen bir araba yarışçısı,Bilgisayar oyununda çok başarılı bir öğrenci,iyi yemek yapan bir ahçı bu yeteneklerini geliştirebilmek için uzunca bir süre dikkatini tam olarak sağlayabildiği bir çalışma işine girmiştir.Şimdi gözlerinizi kapatın ve Okuma yazmayı öğrendiğiniz,bisiklete binmeyi öğrendiğiniz anları bir düşünün...İşte hepimiz dikkatimizi ve odaklanma yeteneğimizi sıradan günlük yaşantımızda farkında bile olmadan bir şekilde kullanırız.
Dikkati Çeşitleri var mıdır yoksa bir tanemidir?
Farklı fonksiyonları olmakla beraber öğrenme sürecini en çok etkileyen kısımları:Seçici Dikkat,Odaklanmış Dikkat ve Sürekli Dikkattir.Bu üç fonksiyonu gerçekleştiremeyen bireyler öğrenme sorunu yaşarlar ÖĞRENEMEZLER...
1_Seçici Dikkat:Onlarca(belki de daha çok) uyaranın olduğu(en az iki uyarandan fazla) bir ortamda kişilerin diğer uyaranları görmezden gelecek şekilde beynini organize ederek,dikkatini bir bir uyaran üzerinde toplayabilmesi yeteneğine denir.Kısaca:Bir uyaranı işlemek üzere seçtiğimiz diğerlerini ise ihmal ettiğimiz süreçtir.
Gözlerimiz ve kulaklarımız günlük yaşantımızda sürekli olarak,bilinçli ya da bilinçsiz bir şekilde bir seçim halindedir.Eylemlerimizin bazılarını bilerek,bazılarını da bilmeyerek gerçekleştiririz.Bu nedenle Dikkatte seçim en önemli etkendir.Çünkü dikkati sağlayan seçimdir.Öğretmeniniz sınıfta ders anlatırken,arkadaşınız size bir şey fısıldayabilir.Burada iki tane işitsel uyaran vardır.Siz ikisi arasında hangisini seçerseniz onu duyarsınız.Böylece diğer uyaranları engellemiş olursunuz.İşte DİKKAT KAYBI yada EKSİKLİĞİ bu noktada başlar.Beyin,farklı türdeki uyaranları aynı anda kabul edebilir.Örneğin müzik dinlerken aynı anda kitap okuyabilir,ya da araba kullanırken radyoyu açıp dinleyebilirsiniz.İşte bizi yanıltan nokta tam olarak burasıdır.Sanki aynı anda beynimiz iki farklı olaya odaklanıyormuş gibi bir yanılgıdır.Yolda yürürken,aynı anda yüzünüzü kaşıyabilir,hem nefes alıp verir, hem de konuşabilirsiniz.Nasıl peki?Aslında çok basit beynimizin istemsiz olarak yapabildiği pek çok şey vardır,ve siz bunların çok azının farkındasınızdır.Örneğin telefonda konuşurken bir yandan makyaj yapabilir,diğer yandan da çocuğunuza gülümseyebilirsiniz.Fakat beyninizin bilinçli kısmı sadece telefon konuşmasına odaklanmıştır.Dikkat Eğitiminde önemli olan nokta dikkatimizi istediğimiz noktaya odaklayabilmemizdir.Bilinçli Dikkat Aynı Anda Sadece BİR NOKTAYA ODAKLANABİLİR.Bilinçli beyne aynı anda aynı türden iki uyaran(iki işitsel yada iki görsel uyaran) geldiğinde takip etmekte zorlanır.İki kişi aynı anda konuşurken ya hiç bir şey anlayamazsınız yada sadece birini anlayabilirsiniz.Soyut görevlerde de beyin aynı tepkiyi verir.Siz hesap yaparken bir yandan da size biri bir şey soruyorsa;işleminizi bırakır öyle yanıt verirsiniz.İşleminize kaldığınız yerden devam edersiniz.
2-Odaklanmış Dikkat:Zihnin kendi dinginliğini bozacak iç ve dış uyaranları kendinden uzaklaştırarak,tek bir noktaya yoğunlaşabilmesi halinin devamına odaklanmış dikkat diyoruz.Hani başbakan yada ünlüler yolda giderken onlara ulaşmak isteyenleri engellemek için çalışan korumalar vardır ya; işte odaklanmış dikkat tam olarak budur.Yani beynin belli bir işlevi yapmasını engelleyecek iç ve dış uyaranları uzaklaştırmasıdır.Aynı zamanda beynin öğrenmesini maksimum hale getirmek için dikkati bozacak şeylerden uzaklaştırılması anlamına gelmektedir.Odaklanmış dikkat ,seçici dikkatten sonra dikkatin belirli bir noktada sabit olarak kalmasını sağlayan dikkat çeşididir.Bu nedenle bir öğrenci, okulda bir sürü uyaranın içinde öğretmenin anlattıklarını seçici dikkatle seçse ardında odaklanmış dikkat yardımıyla ona odaklanmaya devam etse(dikkatini sabit tutmaya çalışsa),hayallerini,düşlerini,içsel konuşmalarını,dışarıdaki uyaranları uzak tutsa bu öğrenci mükemmel şekilde öğrenecektir. İşte sizin bazen istem dışı olarak yaptığınız şey budur ve bunu gerçekleştirdiğinizde mükemmel öğrenir ve başarılı olursunuz.Bazı öğrenciler nasıl Türkiye derecesi yaparlar bir düşünün.En iyi odaklanabilen onlar oldukları için.Kendinizin yada bir başkasının başarısını ölçmek istiyorsanız, odaklanma yeteneğine bakın.Odaklanmaya başarabildiğiniz sürece her zaman en başarılı siz olursunuz her alanda.
3-Sürekli Dikkat:Odaklanmış Dikkatin sürdürülebilmesi haline sürekli dikkat diyoruz.Bir çok uyaran arasından seçici dikkatle seçtiğimiz,odaklanmış dikkatle de tam olarak odaklandığımız konuda, dikkatimizi sürdürebilmemiz hali sürekli dikkat yeteneğimizle gerçekleşiyor.Hani bazı anlarda tam olarak odaklanmış bir şekilde ders çalışmaya başlarsınız.İşte tam o anda dışarıdan bir ses duyarsınız ve odaklanmanız bozulur.Böyle bir durumda hemen içinde bulunduğunuz durumdan çıkmanız ve tekrar seçici dikkat ve odaklanmış dikkati kullanmanız gerekir ki;bu da size zaman kaybettirir.Başarının en önemli şartlarından biri de odaklanma yeteneğini sürdürebilmektir.Herkesin temel olarak bildiği şey insan beyninin gücüdür.Bunu bütün bilim çevreleri de kabul ediyor.İnsan tek bir noktaya odaklandığında ve bu odaklanmayı sürdürebildiğinde inanılmaz başarılar ortaya çıkıyor.Bilim adamlarını bir düşünün,icatlarını.Bıkmadan usanmadan aynı şeyi denediler,denediler ve inandıkları şeyi gerçekleştirdiler.
İşte bu nedenlerle öğrencilerimizin çok başarılı oldukları anlar;dikkatlerini toparlayabildikleri ve sürdürebildikleri anlardır.Bütün zihinsel enerji tek bir noktaya odaklandığı ve bu hal devam ettiği anda çok güçlü bir enerjiye kavuşmuş oluruz.Bu öyle bir yetenektir ki; bunu az bir öğrenci grubu ya da az bir insan grubu yapabiliyor.Bu nedenle çok başarılı insanların sayısı azdır.İnsanların başarılarının en büyük sırrı seçici dikkatle seçme,odaklanma ve bunu sürdürebilmesi ile doğru orantılıdır.İşte bunu yapabilen insanlar başarılı olur.Buda Eğitimle gerçekleştirilecek bir başarıdır.Dikkat ve Konsantrasyon Eğitimi ile her insan gerçekleştirebilir.Ve başaran insanlar başaracaklarına inanarak başarmak istedikleri yolda,yılmadan,yorulmadan yürümeye devam eden insanlardır.
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder